5. ವಿಶಿಷ್ಟ ಗೀತೆಗಳು
ಭ್ರಮರಗೀತೆ
92
ಭೃಂಗಾ ನಿನ್ನಟ್ಟಿದನೇ ಶ್ರೀರಂಗ ಮಧುರೆಲಿ ನಿಂದುಅಂಗಜಲುಬ್ಧಕ ಪೂಗೋಲಂಗಳ ತಡೆಯನಿಕ್ಕಿಅಂಗನೇರೆಂಬೋ ಹುಲ್ಲೆ ಮೃಗಂಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯೆಚ್ಚುಹಿಂಗಿಸುತೈಧಾನೆ ಅಸುವ ಹೇ ಕಿತವಾ ಪ
ನಿನ್ನ ನೋಡೆ ನಮ್ಮ ಅಚ್ಯುತನ್ನ ಕಂಡಂತಾಯಿತಯ್ಯಚನ್ನಿಗರರಸ ಕುಶಲೋನ್ನತಿಯೊಳಹನೇನೋಚಿಣ್ಣತನ ಮೊದಲಾಗವನ್ನ ಕಿತವ ಬಲ್ಲೆವೋಗನ್ನಗಾರ ಚಿತ್ತ ಚೋರನ್ನ ಶ್ರೀ ಹರಿಯಾಮನ್ನಣೆಗೆ ಮೆಚ್ಚಿ ತನುವನ್ನೊಪ್ಪಿಸಿದ ಮುಗುದೆವೆಣ್ಣುಗಳ ವಿರಹಾಬ್ಧಿಯನ್ನೆ ದಾಟಿಸುವೆನೆಂದುತನ್ನ ನೇಹವೆಂಬೋ ನಾವೆಯನ್ನೇರಿಸಿ ಮೋಸದಿನಡುನೀರೊಳು ತೊರೆದ್ಹೋದನೆ ಹೇ ಕಿತವಾ 1
ತಮ್ಮ ನಂದಗೋಪ ಯಶೋದಮ್ಮನ ಕಂಡುಬಾರೆಂದುರಮ್ಮ್ಮೆಯ ರಮಣ ನಿನ್ನನೊಮ್ಮೆ ಕಳುಹಿದನೈಸೆಹಮ್ಮುಗೆಟ್ಟಾರಮ್ಮಣೇರಿಂದುಮ್ಮಳಿಸುವೆವೊ ವೃಥಾನಮ್ಮ ಹಂಬಲಿನ್ನೇನವಗೆ ಶ್ರೀ ಹರಿಗೆಹೊಮ್ಮೇಲಟ್ಟದಲಂಚೆಯಗಮ್ಮನೇರ ಕುಚದ ಕುಂ-ಕುಮ್ಮ ಕಸ್ತೂರಿಯ ಕರದಿಮ್ಮನದಿ ಸಿಲುಕಿದಂಗೆಕಮ್ಮಗೋಲನ ಬಾಣಂಗಳುಮ್ಮಳಿ ನೋಯಿಸುತಿವೆಸುಮ್ಮನೆ ಬಾಹೋದು ಸುಲಭವೆ ಹೇ ಕಿತವಾ2
ಮಧುವೈರಿ ಮೇದಿನಿ ನಿಟ್ಟಿಸಲಾಗಮೃದುವಾಕ್ಯದೊಳೆಮ್ಮಪ್ಪಿ ಅಧರಾಮೃತ ಭೋಜನಕ್ಕೊದಗುವ ಸತತ ಸನ್ನದ್ಧ ನಮ್ಮನಗಲಿ ಕಲ್ಲೆದೆಯಾದನೆಂತೋ ಕೃಪಾಳು ಹೇ ಕಿತವಾ 3
ಮಜ್ಜನ ಸಾಯುಜ್ಯ ಸುಖವತ್ತಲಿಪ್ಪುದೂ ಶ್ರೀ ಹರಿಯಅಬ್ಜಭವ ಮುನಿಜನ ಪೂಜ್ಯನಗಲಿದ ಮ್ಯಾಲೆನಿರ್ಜೀವಿಗಳಾಗಿ ಕಣ್ಣ ಕಜ್ಜಲ ಕಲಕಿಕೊಂಡುಲಜ್ಜೆಗೆಟ್ಟು ತನುಲತೆ ಜರ್ಝರಿತದಿ ಜೀವಿಸೆವಜ್ಜರೆದೆಯಲ್ಲವೆ ನಮ್ಮದು ಹೇ ಕಿತವಾ 4
ಕೌಸ್ತುಭ ವೈಜಯಂತಿ ಮಾಲೆಶ್ರೀ ತುಲಸಿ ಘಮಘಮಿಸುತ್ತಲಿಹ ವನಮಾಲೆರತುನ ಕಂಕಣ ಭುಜಕೀರ್ತಿಯಿಂದೊಪ್ಪುವ ಪುರುಷೋತ್ತಮನ್ನ ಬಣ್ಣಿಪರುಂಟೇ ಹೇ ಕಿತವಾ 5
ಉತ್ಪಲ ಶ್ಯಾಮಲ ಮುದವೆತ್ತ ಬಾವನ್ನವದೀಡಿಅತ್ಯಮಲ ಪೊನ್ನಂಬರ ಸುತ್ತಿದಮತ್ತಾ ನೂಪುರ ಝಣತ್ಕಾರದಿ ಮಿಂಚಿಯೆಮ್ಮಚಿತ್ತಶಿಖಿಗೆ ಪೀಯೂಷಸಿಕ್ತ ಮೇಘದಂತೆ ಒಪ್ಪುವ ಶ್ರೀಹರಿಯಹೆತ್ತ ತಾಯಿ ಆಪ್ತ ಬಂಧು ಗೋತ್ರ ಗತಿ ನೀನೆ ನಮ್ಮ ಚಿತ್ತವೆಂದು ನಂಬಿ ತನ್ನ ಹತ್ತಿಲಿ ಸಾರಿದವರಒತ್ತಿ ತಾಂ ರಥವನೇರಿ ಸತ್ವರ ಬರುವೆನೆಂದುಮತ್ತಕ್ರೂರನೊಡನೈದಿದ ಹೇ ಕಿತವಾ 6
ಲಕ್ಷುಮಿರಮಣನವ ಸೂಕ್ಷುಮ ಗೊಲ್ಲತೇರಾವುಕುಕ್ಷಿಯೊಳು ಬೊಮ್ಮಾಂಡವವಗೆ ಮಕ್ಷಿಕಗಳಂತಿಪ್ಪೆವುಮೋಕ್ಷದರಸನು ಅವ ಗೋಕ್ಷೀರದಿ ತೃಪ್ತರಾವುಲಕ್ಷಿಸುವದೆಂತೋ ಎಮ್ಮನು ಶ್ರೀ ಹರಿಯುರಕ್ಷಿಸಲುದಿಸಿ ಜನರಕ್ಷಣೆಗೆ ಪಾಲÉ್ಬಣ್ಣೆಯಭಕ್ಷಿಸಿ ನಿರುತ ನಮ್ಮ ಅಕ್ಷಿಗೆ ಹಬ್ಬವನುಣಿಸಿಈ ಕ್ಷೋಣಿ ಚರಾಚರ ದೀಕ್ಷಿಗೆ ನರರ ಸಾಮ್ಯವಕ್ಷ(ಮ)ಣರಾದೆವೊ ಮೂರ್ಖರೋ ಹೇ ಕಿತವಾ 7
ಸಿರಿ ಮಂದರೋದ್ಧರನಂಘ್ರಿಯಪೊಂದುವ ಭಾಗ್ಯಕ್ಕೆಣೆ ಉಂಟೆ ಶ್ರೀಹರಿಯಅಂದೆಮ್ಮೊಳು ರಾಸಕ್ರೀಡೆಯಿಂದ ಬಂದಪರಾಧವ-ನೊಂದನೆಣಿಸದೆ ಸಲಹೆಂದು ಬಿನ್ನೈಸಿ ಸಾಷ್ಟಾಂಗದಿಂದವಂದಿಪೆವೋ ಭಕ್ತ ಬಂಧುವಿಗೆ ನಮ್ಮ ಹೃದಯ ಮಂದಿರದೊಳೆಂದೆಂದಿರೆಂದು ಹೇ ಕಿತವಾ 8
ಹೆಂಗಳೇರೊಂದಾಗಿ ಅಂತರಂಗದರಸನಾಡಿದಮಂಗಳಚರಿತೆಯನ್ನು ಸಂಗೀತದಿಂ ಪೊಗಳುತ್ತಕಂಗಳಶ್ರುಗಳೆವುತ್ತ ಇಂಗಿತಜ್ಞ ದೇವ-ನಂಗಸಂಗದ ಸುಖವ ನೆನೆದು ಶ್ರೀಹರಿಯಮಂಗಳ ವೇದಸ್ತೇಯಾರಿ ಶೃಂಗಾರ ಕೂರವ ನಮ್ಮಪೊಂಗಣ್ಣನ ಸೀಳ್ದ ನರಸಿಂಗ ವಟು ಭಾರ್ಗವನೆಅಂಗದ ಪಾರ್ಥ ಕಂಬುತುರಂಗಪ ರಂಗವಿಠಲತುಂಗ ಮಹಿಮ ನಮೋ ಎಂಬೆವೋ ಹೇ ಕಿತವಾ 9

ನೋಡಿದೆನು ತಿರುವೆಂಗಳೇಶನಾ
ಮಾಡಿದೆನು ಭಕುತಿಯಲಿ ವಂದನೆ
ಬೇಡಿದೆನು ಕೊಂಡಾಡಿ ವರಗಳ
ನಾಡೊಳಗೆ ಈಡಿಲ್ಲದಪ್ಪನಾ ಪ
ಘನಸುಂದರ ಜ್ಞಾನ ತೀರ್ಥ ಆನಂದ
ಧನ ವರಹಾ ವೈರಾಗ್ಯನಿಲಿ ರ
ತುನ ಚಂದ್ರಮ ವರಧÀರ್ಮ ನಾರಾ
ಯಣ ಭಕುತಿ ಶ್ರೀಕಾಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ
ರುಣ ವೃಷಭ ಶ್ರುತಿ ಗರುಡ ಸರ್ಪ
ಜನತ ಪೂಜಿಪ ಸುರ ಸುಧಾನಂತ
ಇನಿತು ಪೆಸರುಳ್ಳ ಪುಷ್ಕರಾದ್ರಿಯಾ1
ಖಗನ ಪೆಗಲಲಿ ನಗವ ತಂದ
ಜಗದೊಳು ಸುವರ್ಣಮುಖರಿ ನಿ
ಮ್ನಗ ತೀರದಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸುತ್ತಲು
ಝಗಝಗಿಸುದೆ ನೋಳ್ಪ ಜನರಿಗೆ
ಹಿಮ್ಮೊಗವಾಗಿ ಪೋದವು
ಯುಗ ಯುಗ ಕಥಾಭೇದ ಬಗೆಬಗೆ
ಪೊಗಳಿದರೆ ನೆಲೆಗಾಣೆ ಅನುದಿನಾ 2
ಸರಸ್ವತಿಗೆ ಮುನಿಯಿಂದ ಶಾಪವು
ಬರಲು ಭರದಲಿ ಬಂದು ವಿರಜಾ
ಸರತಿಯೊಳು ಬೆರಸಿದಳ್ ತಪದಲಿ
ಹರಿಯ ಕರುಣವ ಪಡೆದು ಪ್ರತಿದಿನ
ಸ್ಮರಸಿದವರಿಗೆ ಪುಣ್ಯವೀವುತ
ಸರುವ ಸರೋವರಧಿಕವೆನಿಪ ಸುಂ
ದರ ಸ್ವಾಮಿ ಪುಷ್ಕರಣಿಯನು ತ್ರಿ
ಕರಣ ಬಲು ಒಂದಾಗಿಬಿಡದಲೆ 3
ಎರಡೈದು ಪ್ರಾಕಾರ ಗೋಪುರಾ
ಎರಡೈದು ದ್ವಾರಗಳು ಕಟ್ಟಿದಾ
ಮಕರ ತೋರಣ
ಧರೆಗೆ ಮಟ್ಟಿದ ಎಡಬಲದ ಪೂ
ಸರಗಳೊಪ್ಪಲು ದ್ವಾರಪಾಲಕರಿ
ರುತಿಪ್ಪರಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಕಾವುತಾ
ನಿಕರ ತುಂಬಿರೆ
ಪರಿಪರಿಯ ಮಂಟಪಗಳಿಂದಾ 4
ಭಂಗರಹಿತ ಬಂಗಾರಮಯವಾದಾ
ತುಂಗ ಆನಂದ ನಿಲಯ ವಿಮಾನಾ
ಕಂಗಗಳಿಗೆ ಬಲು ತೇಜಿಃಪುಂಜದಿ
ಹಿಂಗದಲೆ ಗೋಚರಿಸುತದೆ ನರ
ಸಿಂಗ ಮೂತ್ರ್ಯಾದಿಗಳು ಪ್ರಾಣ ಭು
ಜಂಗಧರಾದಿ ದಿಕ್ಪಾಲರೆಲ್ಲರು
ಸಂಗ ಮತಿಯಲಿ ವಾಸವಾಗಿರೆ
ಮಂಗಳಾಂಗ ಪ್ರಿಯಾಂಗ ಪ್ರಿಯನಾ 5
ಮುಕ್ತಿ ಬೀದಿಗಳೆರಡು ವಿ
ರಕ್ತಿ ಜ್ಞಾನ ಸತ್ಕರ್ಮ ಬಲು ದೃಢ
ಭಕ್ತಿಯೋಗವು ಯಾವ ತ್ಯಾಗ ಸಂ
ವ್ಯಕ್ತ ರಾಗವು ಈಪರಿ ಸು
ಉಕ್ತಿ ದ್ವಾದಶ ಸಾಲ ಬೀದಿಗ
ಳುಕ್ತ ಜನ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿಪ್ಪರು
ಶಕ್ತನೊಬ್ಬನೆ ಜಗದೊಳೀತನೆ
ವ್ಯಕ್ತ ಅವ್ಯಕ್ತದಲಿ ಚಿತ್ರವಾ 6
ಲೋಕೇಶ ಲೋಕಪಾಲಕರು ಖಗ
ಕಾಕೋದರ ಗಂಧರ್ವ ಸನಕಾದಿ
ಲೋಕ ಚಕ್ಷು ಸೀತಾಂಶು ಉದಿಸಿದರು
ಏಕಾಂತನು ವಾಯುನಂದನ
ಪಾಕಶಾಸನ ಸೌಮ್ಯ ಗುರು ಕವಿ
ನಾಕಜನ ಮಿಗಿಲಾದ ಭಕ್ತರು
ಏಕಗುಣವಾರಂಭಿಸಿ ಅ
ನೇಕ ಗುಣದಲಿ ಭಜಿಸುತಿಪ್ಪುದಾ7
ಸಾರಿದರೆ ನೆಲೆದೋರದು ಕಂ
ಸಾರಿ ಚಿನ್ಮಯ ಲೀಲೆಗೆ ಮತ್ತಾರಾದರು ಗಣ್ಯಮಾಳ್ಪರೆ
ಧಾರುಣಿಲಿ ಮಧ್ಯದಲಿದಕೆ ಎ
ದಿರುಗಾಣೆನು ಎಲ್ಲಿ ಚರಿಸಲು
ಮಾರುತನು ತಾನೊಬ್ಬ ಬಲ್ಲ ವಿ
ಸ್ತಾರವಿದರ ವಿಚಾರ ಮತಿಯಲಿ8
ಧೀರ ಜಗದೋದ್ಧಾರ ರಿಪು ಸಂ
ಹಾರ ನಾನಾವತಾರ ನವನೀತ
ಜಾರ ಶಿರೋಮಣಿ ಶ್ರೀ
ನಾರಿಯರರಸನೆ ತಾ ಭಕ್ತ ಚ
ಕೋರ ಚಂದ್ರಮ ಪೂರ್ಣ ಸುಂದರ
ಸಾರ ಭವಾರ್ಣವತಾರ ಕಾರಣ
ವೀರ ವಿತರಣ ಶೂರನೆನಿಪನ್ನ
ದ್ವಾರದಲಿ ಬಂದು ಸ್ತುತಿಸಿದೆನು ನಿಂದೂ 9
ಈ ವೈಲಕ್ಷಣವುಳ್ಳ ದೊರೆತನ
ಈ ವೈಭವ ಸರ್ವೋತ್ತಮನೆಂಬದು
ಈ ವೈಭೋಗ ಸಾಕಲ್ಯವಾಗಿದೆ
ಈ ವೈಯಾರವು ಈತಗಲ್ಲದೆ
ಈ ವೈಕುಂಠನ ನೋಡುವುದು ಮಹಾ
ಈ ವೈದಿಕದ ಭಾಗ್ಯಕ್ಕೆಣೆಯೆ
ಈ ವೈಧಾತ್ರಿಗೆಯಿವನು ಪೇಳಿದ
ಈ ವೈಚಿತ್ರವ ಕೇಳಿ ಮನದಲಿ 10
ರನ್ನಮಯ ಕಿರೀಟ ಕುಂಡಲ
ಕರ್ಣ ಕಸ್ತೂರಿನಾಮ ಪಣೆಯಲಿ
ಕೆನ್ನೆ ಚಂಪಕ ನಾಸದಂತ ಪ್ರ
ಸನ್ನ ವದನಾಂಭೋಜಲೋಚನಾ
ಚಿನ್ನಸರ ಉಡುದಾರ ಸರಿಗೆ ಮೋ
ಹನ್ನ ಪೀತಾಂಬರ ನೂಪುರಗೆಜ್ಜೆ
ಸನ್ನಿಧಿಗೆ ನಡೆತಂದು ದೇವವರೇ
ಣ್ಯನಂಘ್ರಿಯ ನೆನೆದೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ 11
ಮೆರೆವ ಉತ್ಸವ ವಾಹನಂಗಳು
ನೆರೆದ ಪ್ರಜೆದಟ್ಟಡಿಯಾಗಿದೆ ನೋಡಿ
ಎರಡೊಂದು ವಿಧದವರುಯಿಲ್ಲಿಗೆ
ಬರುವರೈ ಅವರವರ ತಕ್ಕದು
ಹರಿಯ ಫಲವನು ಕೊಡುವನಿಲ್ಲದೆ
ಅರಮರೆ ಇಲ್ಲಿದಕೆ ಎಂದಿಗು
ಮೊರೆವ ನಾನಾ ವಾದ್ಯ ರಭಸ ವಿ
ಸ್ತರಿಸ ಬಲ್ಲೆನೆ ನೂತನೂತನಾ 12
ರಥದ ಸಂಭ್ರಮವಾರು ಬಲ್ಲರು
ಪ್ರತಿಗಾಣೆ ಈ ಪೃಥ್ವಿಯೊಳಗೆ ಅ
ಪ್ರತಿ ಸಾಹಸಮಲ್ಲ ತನ್ನಯ
ಸತಿಯೊಡನೆ ಪರುಠವಿಸಿ ಪೊಳೆವುತ್ತ
ಚತುರ ಬೀದಿಯ ಸುತ್ತಿ ಸುಮನಸ
ತತಿಯ ಸಂಗಡ ಬರುವ ಭರ ಉ
ನ್ನತವ ಗುಣಿಸುತ್ತ ನಲಿನಲಿದು ಅ
ಚ್ಯುತನ ಕ್ರೀಡೆಯ ಸ್ಮರಿಸಿ ನಮೋ ಎಂಬೆ13
ರಾಜರಾಜೇಶ್ವರ ನಿರಂತರ
ರಾಜಿಸುತಿಪ್ಪ ಬಗೆಬಗೆ ಸಂಪೂಜೆಯಲಿ ರಾಜೋಪಚಾರದಿ
ಮೂಜಗದೊಳು ಈ ನಿಧಿಯಲಿದ್ದ
ಸೋಜಿಗವೆ ಮತ್ತೆಲ್ಲಿಯಿಲ್ಲವು
ರಾಜಶೇಖರ ಬಲ್ಲವನೊಬ್ಬನೆ
ಮಾಜದಲೆ ಸಜ್ಜನರು ಸತ್ಕರ್ಮ
ಬೀಜಮಂದಿ ಮಾಡಿಬಿಡಲೆ 14
ದರ ಸುದರಶನ ಪಾಣಿ ತನ್ನ ಸಂ
ದರುಶನವೆಮಗಿತ್ತು ಘನ ಆ
ದರ ಪಾಲಿಸಿ ಸಂಚಿತಗಾಮಿ
ಪಠಿಸಿ ಪ್ರಾರಬ್ಧವೇ ತೀರಿಸಿ
ಕರುಣದಿಂದಲಿ ದಿವ್ಯರೂಪದ
ಗುರುತು ತೋರುವ ಅಂತರಂಗದಿ
ಪರಮಪಾವನ ವಿಜಯವಿಠ್ಠಲ
ಪೊರೆವ ಪ್ರೀತಿಲಿ ಬಂದು ಮರಿಯದೆ15

ಹನುಮ - ಭೀಮ - ಮಧ್ವ ಮುನಿಯನೆನೆದು ಬದುಕಿರೊಅನುಮಾನಂಗಳಿಲ್ಲದಲೆ ಮನದಭೀಷ್ಟಂಗಳನೀವ ಪಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪ್ರಾಣೋದ್ದಾರ ಪ್ರಾಣರಲ್ಲುತ್ತಮ ಮತ್ತೆಪ್ರಾಣಾಪಾನ ವ್ಯಾನೋದಾನ ಸಮಾನರೊಳುತ್ಕøಷ್ಟ ||ಕಾಣಿರೇನೋ ಕಾಯಕರ್ಮ ಚಕ್ಷುರಿಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆತ್ರಾಣಕೊಟ್ಟು ಸಲಹುವ ಜಾಣಗುರುಮುಖ್ಯಪ್ರಾಣ1ಕಾಮಧೇನು ಚಿಂತಾಮಣಿ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷನಾದ ಸ್ವಾಮಿಪ್ರೇಮದಿಂದ ನೆನಯುವವರ ಭಾಗ್ಯಕ್ಕೆಣೆಯುಂಟೇ ? ||ಸಾಮಾನ್ಯವಲ್ಲವೊ ಈಗ ಮೋಕ್ಷಾದಿ ಸಂಪದದಾತಆ ಮಹಾ ಪರೋಕ್ಷಜ್ಞಾನ ದಾಢ್ರ್ಯ ಭಕುತಿ ಕೊಡುವ 2ಅವತಾರ ತ್ರಯಗಳಿಂದ ಶ್ರೀಹರಿಯ ಸೇವಿಸುವತವಕದಿ ಪೂಜಿಪ ಮಹಾಮಹಿಮೆಯುಳ್ಳವನು ||ಕವಿತೆವಾಕ್ಯವಲ್ಲವಿದು ಅವಿವೇಕವೆಂದೆಣಿಸಬೇಡಿಭವಬಂಧನ ಕಳೆದುಕಾವಪುರಂದರವಿಠಲನ ದಾಸ3